نرم افزاری که آزادیهای زیر را برای کاربر قائل شود، نرم افزار آزاد خوانده میشود (توجه کنید که کلمه Free به معنای آزاد استفاده میشود و نه رایگان!):
هر نرم افزار آزاد، چنین آزادیهایی را برای کاربر دارد. علاوه بر اینها، یک شرط هم هست و آن هم اینست که اگر شما از این آزادیها استفاده کردید و نرم افزاری را تولید کردید و آن را به دیگران دادید، باید این آزادیها را به کاربرانتان هم بدهید. اگر شما این آزادیها را داشتید پس دیگران هم باید داشته باشند، یعنی نرم افزار آزاد تا آخرین توزیعش باید آزاد بماند. آزادی نرمافزارهای آزاد تا جایی هست که حتی میتوان بدون پرداخت هزینهای برای مجوز، کپیهایی از یک نرمافزار آزاد را، با یا بدون تغییرات، رایگان یا در ازای دریافت وجه، برای هرکس و هرجایی آن را توزیع کرد. نرمافزارهای آزاد (به دلیل ابهام در لفظ free) به اشتباه بهعنوان نرمافزارهای رایگان و احتمالاً بیارزش تلقی میشدند، به همین دلیل این نرمافزارها به متن باز یا متن آزاد (Open Source) معروف شدند. در واقع در نرم افزاهای آزاد قیمت مورد نظر نیست بلکه آزادی مطرح است. از دیگر ضمانتهای که نرمافزار آزاد تأمین میکند، اجازهنامه عمومی همگانی (GPL)است. GPL برای هر کس امکان دوباره توزیعکردن یا همگردانی (کامپایل) مجدد متن برنامه را فراهم میکند. طبق این اجازهنامه همچنین باید متن برنامه در دسترس قرار داده شود تا امکان استفاده و یا تغییر آن باشد. برنامههای رایانهای اینگونه را معمولاًبازمتن گویند. متن چنین برنامههایی نمیتواند به حالت «محدودشده» درآید مگر با نظر تک تک نویسندگان آن متن. بیشتر نویسندگان متن سیستمعامل لینوکس تحت این مجوز برنامهنویسی میکن نرم افزار منبع باز, نرم افزارهای کامپیوتری هستند که کد منبعش تحت پروانه یا جواز قابل دستیابی است ( یا ترتیب داده اند مانند قلمرو عمومی) که اجازه میدهد به استفاده کنندگان بهره مند شوند, تغییر دهند, توسعه دهند نرم افزار, و پخش نمایند فرم اصلاح شده یا اصلاح نشده آنرا. آن اغلب توسعه داده شده برای عموم , روش تعاونی. این یک مپال برجسته توسعه منبع باز و اغلب و اغلب مقایسه میشود محتوی آدرس تولید شده برای استفاده کنندگان. جنبش نرم افزاری رایگان از سال 1983 آغاز شده است. در سال 1983 یک گروه از اشخاص نماینده شدن که اصطلاح نرم افزار رایگان را جایگزین کنند با با نرم افزار منبع باز (OSS) مانند یک عبارت چیزی که کمتر مبهم و بیشتر راحتی برای دنیای متحد است. توسعه دهندگان نرم افزار ممکن است بخواهند نرم افزارشان ر با یک جواز نرم افزار منبع باز به اطلاع عموم برسانند, در نتیجه هرکس ممکن است توسعه دهد نرم افزار را یا درک کند که چطور آن کار میکند. نرم افزار منبع باز معمولا اجازه میدهد که هر کس نسخه مدل نگارش جدید نرم افزار را بسازد , بفرستد آنرا به یک سیست عمل کننده جدید و ساختار پردازنده , شریک شود انرا با دیگران یا در معرض فروش بگذارد. هدف منبع باز اجازه دادن محصول بیشتر قابل درک باشد , قابل اصلاح , تکثیر کردن , معتبر یا به سادگی قابل دسترس , مادامی که ان هنوز قابل فروش است. تعریف منبع باز به طور برجسته , ارعه فلسفه منبع باز و تعریف بیشتر مرزبندی در استفاده , اصلاح شدن و دوباره توضیع کردن نرم افزار منبع باز. نرم افزار حق امتیاز داده به استفاده کنندگان در غیر این صورت شاید ممنوع شوند از حق تالیف. این شامل حق بر استفاده , اصلاح و توزیع مجدد است. چندین پروانه نرم افزار منبع باز واجد شرایط هستند در محدوده تعریف منبع باز. برجسته ترین مثال پروانه محبوب و عمومی GNUاست.(GPL). مادامی که اریه میدهد راهی که وسیعا باعث دسترسی عموم به محصول شود , پروانه های منبع باز اجازه میدهد نویسندگان وفق دهند چنین دسترسی را. برچسب منبع باز خارج شده است از جلسه راه حل برگزار شده در Palo Alto در عکس العمل بهNetscape که در ژانویه 1998 اعلان کرد کد منبع برای رد یاب (مانندMozilla). یک گروه از اشخاص در جلسه به اضافه Tod Anderson, Larry Augustin , John Hall , Sam Ockman, Christine Peterson, Eric S. Raymaod . آنها به کار بردند فرصت قبل از معرفی کد منبع ردیاب تامین کنند پتانسیل درهم و برهم بوجود آمده توسط ابهام کلمه ” آزاد ” .جنبش منبع باز غالبا با یک استراتژی و راهبرد آغاز شده است. خیلی از مردم اعتقاد دارند که تولد اینترنت , از سال 1369 جنبش منبع باز را شروع کرده است در حالی که دیگران تشخیص نمیدهند تفاوت بین منبع باز و حرکت نرم افزار رایگان را. تاسیس نرم افزار رایگان (FSF) در سال 1389 شروع شده است مفهوم کلمه رایگان مانند ” رایگان مانند صحبت کردن رایگان” و نه ” آبجوی مجانی “. به عنوان یک معامله بزرگ نرم افزار رایگان قبلا بوده و هنوز هم مجانی هست , چنین نرم افزار رایگانی همراه شد با مخارج صفر , چیزی که به نظر ضد تجاری می آید. منبع باز در مقابل منبع بسته ( اختیاری خوانده شود توسعه مالکانه )گاهی اوقات بحث داغی برمی انگیزد. پول در آوردن از طریق روش سنتی , مانند فروش کپی های افراد و پرداخت حق امتیاز پروانه , مشکلتر و بعضی مواقع غیر عملی است با نرم افزار منبع باز . بعضی مواقع نرم افزار منبع بسته دفاع میکنند که نرم افزار منبع باز لطمه میزند به بازار تجاری نرم افزار. شکایت تهمت آمیز توسط تعداد زیادی جریانات اختیاری مانند: بیرون دادن نرم افزار و پول گرفتن برای نصب و نگهداری ( بکار گرفته شده توسط خیلی از پخش کنندگان Linux) امکان پذیر ساختن نرم افزار در دسترس مانند منبع باز در نتیجه مرد شانس بیشتری دارند بخرند محصول وابسته یا سرویسی که شما فروخته اید ( برای مثالOpenoffice.org در مقابلStarOffice ) اجتناب از مخارج / سهیم شدن مخارج : خیلی از توسعه دهندگان احتیاج به محصول دارند و در نتیجه آن یعنی مخارج توسعه را بین خود تقسیم کنند ( مانند پیدایش سیست Xwindowو سرویس وب Apache) مطالعه در مورد نرم افزار منبع باز در مقابل نرم افزار منبع بسته نشان میدهد نرم افزار منبع بسته دارای مشاور کمتری است ولی نرم افزار منبع باز معمولا دارای زمان کمتری است بین کشف نواقص و تعمیر کردن آن. نمایندگان منبع بسته مطرح میکنند که هیچ کس در نرم افزار منبع باز مسئول نیست , هیچگونه ضمانت و مشوق وجود ندارد که آن تعمیر شود , و هیچکس مسئولیت غفلت را بر عهده نمیگیرد. نمایندگان منبع باز بحث میکنند برای اینکه کد منبع در نرم افزار منبع بسته وجود ندارد , هیچ راهی برای فهمیدن آسیب پذیری یا خطا وجود ندارد. هرچند که داشتن کد منبع برای برنامه آنرا آسان میکند برای شخص خلافکار که کشف کند امنیت آسیب پذیری که آنها میتوانند از آن بهره مند شوند ( بجای گزارش دادن یا تعمیر آن ) منبع: wikipedia در این باره بیشتر بخوانید: لینک لینک مثال هایی در این باره: